Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2014

Φράντς Κάφκα: Ο ανατόμος της εξουσίας


Αναδημοσιεύω από το pandoxeio.com.

Ο εθνικισμός είναι κι αυτός ένα υποκατάστατο της θρησκείας. Είναι ένα είδωλο από χαρτόμαζα που οι άνθρωποι το έπλασαν από την αγωνιά τους και τη μα­νία τους να διακριθούνε στις φτωχικές τους βραδιές στα χάνια. Όμως κάποια στιγμή όλοι θα βρεθούμε κυνηγημένοι απ’ αυτά τα καραγκιοζάκια. Γιατί κανένα είδωλο δεν απαιτεί τόση ανθρώπινη θυσία όσο αυτά τα τέρατα τα φτιαγμένα από μπίρα, σάλιο και εφημεριδόχαρτα. [σ. 79]

Η πολιτική πλευρά των γραπτών του Κάφκα υπήρξε η κατεξοχήν παρανοημένη ή αποσιωπημένη παράμετρος του έργου του. Οι έγκυρες και αποδεκτές ερμηνείες του αγνοούν επιδεικτικά την πολιτική του σκέψη, ενώ είναι εκείνη που αποτελεί τον κεντρικό άξονα γύρω από τον οποίο αναπτύσσεται ολόκληρο το αναμφισβήτητα πολυεπίπεδο και πολυσύνθετο έργο του. Ο Δεσποινιάδης έχει γράψει μια σειρά κειμένων πάνω στα επιμέρους ζητήματα του σχετικού προβληματισμού, τέσσερα από τα οποία δημοσιεύτηκαν σε αρχική μορφή στο περιοδικό Πανοπτικόν, ενώ τα υπόλοιπα δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
franz_kafka_rr
Ολόκληρο το έργο του Κάφκα παρουσιάζεται σαν μια λεπτομερής ανατομία της Εξουσίας. Ο Πύργος είναι ένα σύμβολο της απόλυτης και ολοκληρωτικής εξουσίας, μιας εξουσίας που αποτελεί αυτοσκοπό των φορέων της. Οι απίστευτες μικρολεπτομέρειες και ο λαβύρινθος του κτίσματος δημιουργούν το τέλειο διάφραγμα ανάμεσα στο Άτομο και την Εξουσία. Η εξουσία αυτή λειτουργεί όχι απλώς με την ανοχή των υπηκόων της αλλά και με την δουλικότατη συνεργασία τους. Η υπόσταση της εξουσίας είναι εν πολλοίς φαντασιακή και μόνο χάρη στη μεγέθυνση φαντάζει ακλόνητη και παντοδύναμη.
Lex Gorlov - k-for-kafka2 - The castle
Και στην Δίκη ο ήρωας βρίσκεται απέναντί σε μια εξουσία που δεν μπορεί να δει και απέναντι σε έναν νόμο που δεν μπορεί να διαβάσει γιατί είναι άγραφος. Απαραίτητοι ενδιάμεσοι ανάμεσα στην εξουσία και στους ανθρώπους είναι οι βοηθοί, όλα αυτά τα αμέτρητα «πρόσωπα» – ανδρείκελα ενός τετρατώδους μηχανισμού, κατ’ ουσίαν χωρίς ίχνος προσωπικότητας, μια γλοιώδης μάζα που διαρκώς παρεμβάλλεται για να εμποδίσει και να πνίξει κάθε αποκλίνουσα φωνή. Φορέας της εξουσίας στηνΜεταμόρφωση και την Κρίση είναι ο πατέρας, αλλά και εδώ πρόκειται για μια εξουσία όχι λιγότερο φονική.
Jean-Michel Folon, 1973, illus. for Kafka's Metamorphosis
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κάφκα αποτελεί μια από τις λίγες περιπτώσεις συγγραφέων τα έργα των οποίων απαγορεύτηκαν από τους δυο τρομερότερους ολοκληρωτισμούς του 20ού αιώνα, τον ναζισμό και τον σταλινισμό. Αυτό που δεν του συγχώρεσαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα ήταν ότι αναίρεσε τον υποσχόμενο παράδεισό τους χωρίς καν να τον αμφισβητήσει. Είναι φυσικό ο μπολσεβικισμός να χτυπάει τη θρησκεία γιατί είναι και ο ίδιος μια θρησκεία. Από την άλλη, ο συγγραφέας δεν ήταν λιγότερο επικριτικός απέναντι τον τρίτο μετασχηματισμό που καθόρισε τον αιώνα, στον καπιταλισμό, που είναι ένα σύστημα σχέσεων εξάρτησης…μια κατάσταση του κόσμου και μια κατάσταση της ψυχής. Μήπως λοιπόν μόνο με μια επιπόλαιη ματιά φαίνεται απολιτικός; Μήπως οι ήρωές του μόνο ένοχοι δεν αισθάνονται;
KafkaUSA_02
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το ειδικότερο σχετικό κεφάλαιο που αφορά το έργο Αμερική και εστιάζει στον Ρομαντικό Αντικαπιταλισμό του Κάφκα, όπως ονομάστηκε το ρεύμα δυσφορίας και διαμαρτυρίας απέναντι στο νεογέννητο καπιταλιστικό σύστημα. Ο Λούκατς πρώτος χρησιμοποίησε τον όρο, εστιάζοντας στην νοσταλγία για κάτι πολύτιμο που χάθηκε. Αν ο καπιταλισμός επέφερε το ξεμάγεμα (ή την απομάγευση) του κόσμου, όπως το είχε θέσει ο Μάξ Βέμπερ, ο Ρομαντισμός επιθυμούσε το ξαναμάγεμά του. Αυτό το ρεύμα δεν έχει αποκλειστικά αρνητικό πρόσημο, όπως υποστήριξε ο Λούκατς, αλλά και μια δεύτερη, επαναστατική – αναρχική τάση, κύριοι εκπρόσωποι της οποίας είναι οι Γκούσταβ Λαντάουερ και ο Μάρτιν Μπούμπερ.
tumblr_lcjuj3KX2I1qzosmpo1_400
Ο Κάφκα εντάσσεται σε αυτήν ακριβώς την ελευθεριακή πτέρυγα, που νοσταλγεί το προκαπιταλιστικό παρελθόν και ελπίζει ένα μετακαπιταλιστικό μέλλον. Φυσικά δεν τρέφεται καμία αυταπάτη για μια ανόθευτη επιστροφή στις κοινότητες του παρελθόντος· αντίθετα επιστρατεύονται οι προκαπιταλιστικές κολλεκτιβικές παραδόσεις των χωρικών και των εργατών, ενώ η εναντίωση στο κράτος θεωρείται δεδομένη. Είναι ενδεικτικό ότι βασική πηγή για την Αμερική υπήρξε το βιβλίο του εβραίου σοσιαλιστή Artur HolitscherAmerika heute und morgen, που ασκούσε οξύτατη κριτική στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Ο ήρωας της καφκικής Αμερικής διαπιστώνει ότι το πιο θαμαστό κομμάτι της δημιουργίας, ο χρόνος, βρίσκεται φυλακισμένος στα δίχτυα των εμπορικών συμφερόντων, ενώ οι εργάτες είναι πάντα αναλώσιμοι. Όπως έγραψε ο Αντόρνο, «η πρόζα του Κάφκα τάσσεται με το μέρος των απόκληρων, με τα αποπαίδια της οικονομικής ανάπτυξης».
Franz-Kafka_K-Ulmer
Η σχέση του με τους αναρχικούς κύκλους της Πράγας επίσης σχεδόν πάντα αποσιωπάται. Ο Κάφκα διάβασε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σημαντικούς αναρχικούς στοχαστές (Μπακούνιν, Κροπότκιν, Προυντόν, Στίρνερ, Τολστόι, Έμμα Γκόλντμαν), παρακολουθούσε συστηματικά τις εκδηλώσεις των αναρχικών, παρευρισκόταν συχνά στη «Λέσχη μαντολίνου», που ήταν η καμουφλαρισμένη λέσχη των αναρχικών της Πράγας, πρόσφερε οικονομική ενίσχυση σε διωκόμενους αναρχικούς, γνώρισε προσωπικά τους Otto Gross και Μάρτιν Μπούμπερ, ανέπτυξε ενδιαφέρον για τα Κιμπούτζ, τις αυτοδιαχειριζόμενες εβραϊκές κοινοβιακές κοινότητες.
Αντί να έρθουν εδώ μέσα να διαλύσουν τα πάντα, παρακαλάνε να τους δοθεί ελεημοσύνη.
kafkaa1
H εργασία του ως νομικού συμβούλου στο Ίδρυμα Ασφαλίσεων Εργατικών Ατυχημάτων (αυτή τη «σκοτεινή φωλιά γραφειοκρατών», όπως την αποκαλούσε), τον ανάγκασε να ζει σε μια σκληρή αντίφαση, καθώς ήταν αναγκασμένος να υπερασπίζεται τα δικαιώματα του ιδρύματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι όρισε και πλήρωσε ο ίδιος δικηγόρο για να υπερασπιστεί γέρο εργάτη που διεκδικούσε αποζημίωση από την εταιρεία που εργαζόταν ο Κάφκα!
Jean-Michel Folon, 1973, illus. for Kafka's Metamorphosis 3
Ο συγγραφέας ασκούσε ανελέητη κριτική απέναντι σε κάθε είδος γραφειοκρατίας και δεν ένιωσε ποτέ μέλος καμιάς ομάδας και κανενός κινήματος. Δεν έπαψε να θλίβεται και να εξοργίζεται επειδή γνωρίζει πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά αν οι άνθρωποι δεν συνέχιζαν να ζουν, παρατημένοι στη μοίρα τους, με έναν τρόπο αυτοκαταστροφικό, εξευτελιστικό και απάνθρωπο, να «γαντζώνονται από τη ζωή όπως τα κοράλλια από τους βράχους». Η απραξία των ανθρώπων είναι το απαραίτητο καύσιμο ενός κό­σμου που οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στην καταστροφή, γράφει ο Δεσποινιάδης. Κάθε επαναστατική διάθεση εξατμίζεται και μένει μόνο το κατακάθι μιας καινούργιας γραφειοκρατίας.

Τι είναι ο πλούτος; Για τον έναν ο πλούτος είναι κι ένα παλιό πουκάμισο κι άλλος είναι πάλι φτωχός με δέκα εκατομμύρια. Ο πλούτος είναι κάτι σχετικό και ε­λάχιστα ικανοποιητικό. Το να είσαι πλούσιος σημαίνει ότι εξαρτάσαι απ’ τα πράγματα που κατέχεις και οφεί­λεις να τα προστατέψεις απ’ την καταστροφή συσσω­ρεύοντας αποκτήματα και καινούργιες εξαρτήσεις. Ο πλούτος δεν είναι παρά μια υλική απόδειξη της ανασφάλειας.[σ. 79]
kafka_by_pixx_73-d37jatt
Καθώς ο Δεσποινιάδης δεν παραθέτει μόνο τα στοιχεία αλλά και μας εισάγει στην σκέψη και τον πολιτικό προβληματισμό του Κάφκα, ένα ερώτημα απαιτεί την απάντησή του: Για ποιο λόγο η λογοτεχνική και κριτική ομήγυρη επέμεινε, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, σε έναν άλλο Κάφκα, χαμένο στα προσωπικά του αδιέξοδα, κατατρεγμένο και συντριμμένο από διάφορα συμπλέγματα, έναν συγγραφέα που στην καλύτερη περίπτωση έχτισε ένα εφιαλτικό λογοτεχνικό σύμπαν; Για ποιο λόγο ακόμα και ο ίδιος ο Μαξ Μπροντ δημιούργησε την εικόνα ενός απολιτικού συγγραφέα και υποβάθμισε την πολιτική σημασία τόσο των γραπτών όσο και των συζητήσεων του Κάφκα; Γιατί, τέλος, ακόμα και οι μεταγενέστερες βιογραφίες αποσιώπησαν για τους δικούς τους λόγους – αναφέρεται εδώ η ογκώδης βιογραφία του Nicholas Murray – ή υποβάθμισαν σχετικές πηγές (π.χ μαρτυρίες μελών του αναρχικού κινήματος της Τσεχίας) ή ενέταξαν τις πολιτικές ανησυχίες του Κάφκα στα γενικότερα συμφραζόμενα;
c5e7a00c7b5a3dc38b00cb78edcf647a
Τριγυρνάμε σκοντάφτοντας απ’ τα μια οφθαλμαπάτη στην άλλη, αποπροσανατολισμένα θύματα προφητών και τσαρλατάνων, που τα θαυματουργά γιατροσόφια τους για φτηνή ευτυχία δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να μας βουλώνουν τα αυτιά και τα μάτια: και πέφτουμε από τη μία άβυσσο στην άλλη, περνώντας μες απ’ τους καθρέφτες σαν μες από παγίδες. [σ. 71]

Εκδ. Πανοπτικόν, 2013, Β΄ έκδοση, σελ. 109, με εξασέλιδη βιβλιογραφία.

Η «μπλε» εικόνα προέρχεται από την εικονογράφηση του Lex Gorlov για τον Πύργο. Οι δυο «πορτοκαλί» προέρχονται από την εικονογράφηση του Jean – Michel Folon για την Μεταμόρφωση.

Τετάρτη 24 Δεκεμβρίου 2014

Μετανάστης: Μια φωνή από το παρελθόν



Έσλινγκεν (Δ.Γερμανία) 1969:  " Μικρό παιδί θυμάμαι, το 1940, που ήρθε στο χωριό μια επιτροπή του στρατού για να πάρει ζώα για τις μεταφορές  στον πόλεμο της Αλβανίας. Τότε όλοι οι χωρικοί μπήκανε στη σειρά με τα ζώα τους, άλογα, μουλάρια, γαϊδάρους, ο κτηνίατρος έβλεπε να δόντια τους, τα ρουθούνια τους , τα πόδια τους, το σάλιο τους, έλεγε κάτι σ' ένα στρατιώτη δίπλα του κι εκείνος είχε μια φουφού με κάρβουνα και πύρωνε δύο μεγάλα σίδερα. Στα καλά ζώα κόλαγε ένα πυρωμένο Ε στο λαιμό και στα σκάρτα ένα Ο στα πισινά. Ένας άλλος, για τα γερά ζώα, έδινε στους χωρικούς μια απόδειξη παραλαβής.
 Έτσι ένοιωσα και εγώ στη γερμανική επιτροπή, όχι σαν χωρικός δηλαδή, μα σαν άλογο. Ο γιατρός μου κοίταζε τα δόντια, με ακροάστηκε, μου έβγαλε πλάκα στο στήθος, μου ζούπιξε τα ποντίκια στα χέρια και στα πόδια και μου έδωσε το σημείωμα ικανότητας. Μου φάνηκε πως ήταν ο στρατιώτης που έδινε την απόδειξη παραλαβής."

Περιοδικό Αντιπληροφόρηση, τεύχος 4, Δεκέμβριος 1975

Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2014

Chris Forsyth & Nate Wooley


Chris Forsyth & Nate Wooley "Third" (Rekem records)


H μικρή αυτοαναφορική ύπαρξη (όλοι δεν είμαστε λίγο ή πολύ;) μου θεωρεί πως επειδή έχει αφιερώσει ατελείωτες ώρες στο να ακούει αλλά και να σκέφτεται, σε διάφορες πτυχές της, τη μουσική, δικαιούται να έχει μια γνώμη παραπάνω. Να της αναγνωριστεί, έστω, το προνόμιο της γνώσης. Μπούρδες.
Όπως και στην κανονική ζωή, έτσι και οπουδήποτε αλλού, πάνω που νομίζεις πως τα ξέρεις όλα, τα έχεις δει όλα, και πάει λέγοντας γίνεται ένα μπαμ και αλλάζει η οπτική σου.
Συχνά ισορροπώ, με δυσκολία είναι η αλήθεια, μεταξύ μιας ακόρεστης επιθυμίας για μουσικές που πάνε τα πράγματα μπροστά (πολλές φορές δίνοντας τους ιδιότητες που δεν τις έχουν) και της ευχαρίστησης που μπορείς να πάρεις από ήχους πολύ πιο νορμάλ, ενταγμένους σε μια κανονικότητα.
Αυτός ο γόρδιος δεσμός-και προς τις δύο κατευθύνσεις-δεν κόβεται με τίποτα. Και γιατί να κοπεί άλλωστε; Δικαίωμα μου η ευχαρίστηση από τη μουσική, δικαίωμά μου και η τροποποίηση των αισθητικών μου προσλήψεων, προς χάριν άλλων περισσότερο ριζοσπαστικών μέσω αυτής.
Όπως και δικαίωμα μου να γράφω για δίσκους οι οποίοι βγαίνουν από φίλους. Τέτοια περίπτωση είναι και τούτος 'δω μόνο που τα τελικά συμπεράσματα από τα ακούσματα του ενισχύουν τους φόβους μου για έλλειψη αντικειμενικότητας....
Τον Chris Forsyth τον έχω παρακολουθήσει ελάχιστα. Και η αλήθεια είναι πως έχω κόλλημα με την κιθάρα στον αυτοσχεδιασμό, δεν μου κάθεται καλά. Οπότε ενίοτε με πιάνω να επιμένω σε α λα Derek Bailey κιθαριστικούς αυτοσχεδιασμούς. Γεγονός από μόνο του αντιφατικό με τα προηγούμενα μια και μιλάμε για προσλαμβάνουσες που καθιερώθηκαν τέσσερις δεκαετίες παλιότερα. Με τον Nate Wooley, όμως, είμαι απόλυτα εξοικειωμένος. Με τον καιρό χτίζει μια ογκώδη, πολυδαίδαλη και πολύ αξιόλογη δισκογραφία, μην κολλώντας πουθενά. Το όνομα του, πλέον, αποτελεί εγγύηση ποιότητας.
Ναι, αλλά αυτό το κόλλημα με την κιθάρα; Και πως συνδυάζεται με την τρομπέτα του Wooley;
Με μία λέξη καταπληκτικά. Και για να το ξεκαθαρίσω εξαρχής την παράσταση κλέβει ο Forsyth. Η κιθάρα τους αναλαμβάνει πολλαπλούς ρόλους μέσα στα αυλάκια του βινυλίου.Είναι επιθετική δημιουργώντας έναν οριακά χαώδη ήχο ενώ ταυτόχρονα μπορείς να ακούσει και τα δάχτυλα του καλλιτέχνη να παλεύουν με τις χορδές του τέρατος, με μια αγωνία που σου μεταδίδεται. Ναι, δεν κάνω πλάκα.
Περιέργως, ο Wooley μένει σε δεύτερο πλάνο, τουλάχιστον στη δική μου ανάγνωση του δίσκου. Ηθελημένα ή όχι δεν το γνωρίζω, σίγουρα πάντως επιλέγει να ρισκάρει και να αφήσει την τρομπέτα του (με τα εφέ της φυσικά) να βγάλει νέα πράματα από μέσα της ενώ αλλού (και εδώ, ίσως είναι το μοναδικό μειονέκτημα του άλμπουμ) παραμένει σε ήχους και λογικές που μας έχει συνηθίσει. Από την αρχή μέχρι το τέλος ένας αναζωογονητικός άνεμος, αυτός του αυτοσχεδιασμού χωρίς προαποφασισμένα, πνέει από το δίσκο. Μια γκάμα συναισθημάτων, με κύριο τη χαρά της ανακάλυψης νέων εδαφών, με περιτριγύρισε καθώς τον άκουγα. Αυτά, φυσικά, αδυνατώ να τα περιγράψω οπότε τι μένει; Να αγοράσεις το δίσκο και να τον ακούσεις, όπως και εγω. Καλή ακρόαση λέμε.

Δευτέρα 15 Δεκεμβρίου 2014

Θνητότητα




"Οι γάτες δεν είναι μαριονέτες. Κάθε άλλο. Είναι ολοζώντανα πλάσματα, και όταν αποκτάς επαφή με ένα άλλο πλάσμα θλίβεσαι: γιατί συνειδητοποιείς τους περιορισμούς, τον πόνο και τον φόβο και τον τελικό θάνατο. Αυτό σημαίνει επαφή. Αυτό αντιλαμβάνομαι όταν αγγίζω  μια γάτα και συνειδητοποιώ ότι τρέχουν δάκρυα από τα μάτια μου"

Ουίλιαμ Μπάροουζ  "Η γάτα μέσα μας"

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Ολοταχώς προς τον κόσμο του Matrix





Το έχουμε, πλέον, πάρει απόφαση. Μας κυβερνά ότι πιο ακροδεξιό έχει υπάρξει σε αυτό το κομμάτι γης από την εποχή της επταετίας. Πιστεύω πως δεν χρειάζεται καν να επιχειρηματολογήσω με καταστάσεις και γεγονότα, τουλάχιστον όχι για όσους αφήνουν που και που τον καναπέ τους. Το πιο ανησυχητικό, βέβαια, δεν είναι το τώρα. Είναι το μετά. Το μετά την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εννοώ. Άλλη κουβέντα αυτό όμως.
Ο Νίκος Ρωμανός έδωσε τον αξιοπρεπή, δίκαιο και τσαμπουκαλίδικο αγώνα του και, πράγματι, κέρδισε. Στο φινάλε μπορεί η ζωή μας να μην είναι άσπρο-μαύρο, κάποια πράγματα όμως είναι. Και μέχρι εσύ και εγώ να παίξουμε τη ζωή μας κορώνα-γράμματα (γιατί αυτό έκανε ο Ρωμανός όσο και αν ίδρωσαν τις πένες  και τα πληκτρολόγια τους οι λογής-λογής παπαγάλοι), ας μην κρίνουμε αυστηρά.
Φυσικά νικήσαμε και εμείς. Νίκη του Ρωμανού, νίκη όλων μας-αναμφισβήτητα. Πολλοί οι λόγοι. Η διαφαινόμενη θυσία ενός, μην το ξεχνάμε, 21χρονου, κινητοποίησε κόσμο, ξύπνησε ευαισθησίες, δημιούργησε κινηματικές διαδικασίες, έναν μικρό (θα το πω και ας είναι τζιζ) Δεκέμβρη. Και, βέβαια, ανάγκασε το κράτος να συνδιαλαγεί με όσους ονομάζει τρομοκράτες, κουκουλοφόρους, εσχάτως και ιπτάμενους αναρχικούς. Και να αναδιπλωθεί, να κάνει πίσω. Να κάνει πίσω όχι μόνο απέναντι στο προφανές, την Αλληλεγγύη μας δηλαδή, αλλά και απέναντι σε μια, σχετικά, ανυποχώρητη δράση, από τις δεκάδες καταλήψεις μέχρι τη βία, η όποια κλιμακωνόταν αντί να περιστέλλεται. Να θυμίσει στην υπόλοιπη κοινωνία, η οποία έχει έχει εθιστεί στο δόγμα "τάξη και ασφάλεια", πως η Αλληλεγγύη και η Αξιοπρέπεια δεν έχουν απλά το ίδιο αρχικό με την Αναρχία, εγκολπώνονται μέσα της.
Μετά την Αναρχία (γιατί "δικός" μας είναι ο Ρωμανός, όπως και να το κάνουμε) η Αριστερά έπαιξε και αυτή το ρόλο της. Ναι, με σπέκουλα και κοινοβουλευτικό καπέλωμα, αλλά παράλληλα με κομμάτια του κόσμου της αλληλέγγυα, συχνά-πυκνά παρόντα. Και αυτό έχει τη σημασία του αν θυμηθούμε από πότε η Αριστερά έχει απορρίψει ( στις πράξεις βέβαια, εκεί που μετράει) τη σύγκρουση εκτός συστήματος.
Και τότε, θα μου πεις, προς τι το απαισιόδοξο του τίτλου; Μα υπάρχει η μαγική λέξη: βραχιολάκι. Όταν άκουσα για πρώτη φορά πως ο Ρωμανός αποδεχόταν αυτή τη λύση, οφείλω να πω πως σοκαρίστηκα. Δεν έχω κανένα δικαίωμα να τον κρίνω, το ξαναείπα. Όταν θα βάλω τη δική μου ζωή στον ντάκο, τότε θα απαιτώ από τον καθένα να  δίνει έτσι εύκολα τη δική του.
Το βραχιολάκι παραμένει, όμως. Και μπαίνει, πλέον , στις ζωές μας, νομιμοποιείται. Και, βέβαια, εκτοξεύει το τζίρο της μπίζνας που λέγεται καταστολή και σωφρονισμός.  Μέχρι πρόσφατα οι εκπαιδευτικές άδειες δίνονταν χωρίς αυτό. Τώρα μόνο με αυτό. Σε λίγο τι; Βραχιολάκι για οποιαδήποτε άδεια εκτός φυλακής. Βραχιολάκι για τις αναστολές ποινών. Βραχιολάκι στις απονομές χάριτος. Αργότερα; Βραχιολάκι γιατί έκλεψες 100 ευρώ, γιατί είσαι πρεζάκι με "παραβατική" συμπεριφορά, γιατί δεν έχεις προσβάσεις και λεφτά για καλούς δικηγόρους, γιατί έχεις άλλο χρώμα.
Βουρ για έναν κόσμο ολοκληρωτισμού.


Υ.Γ. Το κείμενο δεν έχει απαιτήσεις εμβριθούς ανάλυσης.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

Ο Φουκό για το σύγχρονο σωφρονισμό



" Η φυσική οδύνη, ο πόνος του σώματος δεν αποτελούν πλέον τα συστατικά στοιχεία της ποινής. Ο κολασμός πέρασε από μια τέχνη της αφόρητης οδύνης σε μια οικονομία της αναστολής των δικαιωμάτων.  Αν η δικαιοσύνη εξακολουθεί να ελέγχει και να θίγει το σώμα των υποκειμένων σε αυτήν, το κάνει εξ' αποστάσεως, κυριολεκτικά, ακολουθώντας αυστηρούς κανόνες και αποβλέποντας σε έναν πολύ υψηλότερο στόχο. Ως αποτέλεσμα αυτής της νέας συστολής, ένας ολόκληρος στρατός τεχνικών παίρνει τη σκυτάλη από τον δήμιο, αυτόν τον άμεσο ανατόμο της οδύνης: επιτηρητές, γιατροί, ιερείς ιδρυμάτων, ψυχίατροι, ψυχολόγοι, παιδαγωγοί. Με την παρουσία τους και μόνο, δίπλα στον κατάδικο, ψέλνουν στη δικαιοσύνη το εγκώμιο που έχει ανάγκη: της εγγυώνται ότι το σώμα και ο πόνος δεν είναι τα έσχατα αντικείμενα της τιμωρητικής δράσης της. Να κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει: σήμερα, ένας γιατρός πρέπει να φροντίζει τους θανατοποινίτες και μάλιστα μέχρι την τελευταία στιγμή. Με αυτό τον τρόπο προστίθεται ως αρμόδιος για την ευζωία ως παράγοντας μη οδύνης, στους υπαλλήλους που είναι επιφορτισμένοι να αφαιρούν τη ζωή. Όταν πλησιάζει η στιγμή της εκτέλεσης, κάνει στους πάσχοντες ηρεμιστικές ενέσεις. Ουτοπία της δικαστικής αιδημοσύνης: να αφαιρείς τη ζωή κάποιου χωρίς να του επιτρέπεις να πονέσει, να στερείς όλα τα δικαιώματα χωρίς να προκαλείς οδύνη, να επιβάλεις ποινές απαλλαγμένες από πόνο"

Μ.Φουκό  "ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ, Η Γέννηση της φυλακής"

Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2014

Από ένα Σαββατοκύριακο αλληλεγγύης

Φυσικά και δεν είναι μια ανασκόπηση, δεν μπορώ να γράψω τίποτα, όχι τώρα τουλάχιστον.
Ο σύντροφος Risinggalaxy έγραψε ένα καλό για το Ν.Ρωμανό, μπορείς να το δεις δίπλα δεξιά, στη λίστα των ιστολογίων μου αλλά και εδώ: http://risinggalaxy.wordpress.com/2014/11/30/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CF%85%CF%80%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%8C%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CF%8D-%CF%84%CE%BF%CF%85/

Δεν έχω θυμό, πλέον, για κανένα σε αυτή την κοινωνία. Αλλά δεν θα ντραπώ για αυτό που είμαι, γι' αυτό που θέλω (όχι μόνο για τον εαυτό μου-για όσους κρύβεστε πίσω από το δάχτυλο της αυτοαναφορικότητας το λέω) και, βέβαια, για τα πιστεύω μου.
Ένοιωσα πολύ ψηλός σήμερα έξω από το Γεννηματάς. Νομίζω πως πολλοί, μια και είμασταν πολλοί (μη λες πως είμαστε και λίγοι που έλεγε το παλιό σύνθημα), αισθάνθηκαν το ίδιο.
Ναι, τα παιδιά με τα μαύρα (εγώ δεν τα φοράω συχνά βέβαια) είναι τα πιο αισιόδοξα παιδιά του κόσμου. Γιατί βάζουν τους πιο ωραίους στόχους. Και, γιατί, συνέχεια σαν τη λερναία ύδρα γεννιούνται μέσα από αυτούς διάφοροι, κάποιοι γελοίοι τους λένε  "γραφικούς", ίσως είναι και επαναστάτες, που τα παίζουν όλα για όλα για μια ιδέα, ένα πιστεύω. Πάντα ήταν έτσι, είναι έτσι και έτσι θα΄ναι.
Φτάνει, είπα πολλά. Μα δεν κατάφερα να εκφράσω το ανέκφραστο, αυτό που γυρόφερνε έξω και μέσα στο προαύλιο του νοσοκομείου.

Ένα ποίημα λοιπόν.

Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί
άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης,
 που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί
καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.

Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν
αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι,
τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν
 να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.

Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός!
Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει!
Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά
κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.

Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί
που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου,
σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή
μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του
.

Μπωντλαίρ "Άλμπατρος"

Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2014

Όχι πια νόμους! Όχι πια δικαστές! (για το Ν.Ρωμανό)




Όχι πια νόμους! Όχι πια δικαστές! Η ελευθερία, η ισότητα και η έμπρακτη ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι τα μόνα αποτελεσματικά εμπόδια που μπορούμε να αντιπαραθέσουμε στα αντικοινωνικά ένστικτα.

Π.Κροπότκιν "Νόμος και Εξουσία"


Προσεχείς δράσεις για τον απεργό πείνας, από 10/11, Ν.Ρωμανό που διεκδικεί τα αυτονόητα:

Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

Idiot Stroszek (11/11/14)



Ξανά-μανά από το site που θα βγει σύντομα στον αέρα.

Ο Idiot Stroszek είναι ένας.
Σε αυτό το live ήταν τρεις.
Οι δύο στους τρεις βγήκαν με full face.
 Ίσως ήταν φόρος τομής στους μεγάλους του noise,  ίσως όχι.
Ξέρω ποιοι είναι, αλλά δεν το γράφω.
Γιατί; Τι γιατί ρε;
Ο καλλιτέχνης είναι το μέσο και μόνο, τίποτα άλλο.
Η συναυλία ήταν στα πλαίσια του αυτοργανωμένου φεστιβάλ Yuria.
Χωρίς είσοδο και χορηγούς.
Οι δικοί μας δεν πάνε, όμως, σε τέτοια-δεν ήταν σε κατάληψη.
Ελάχιστους είδα.
Τι έπαιξαν;
Noise, γκαραζοπάνκ, pogo, κραυγές, κιθάρες.
Πολλοί γούσταραν, ακόμη περισσότεροι συζήταγαν καπνίζοντας.
Ξέρεις, με αυτό το cool σπάσιμο του καρπού.
Γαμημένοι τρέντυδες και χίπστερς.
Γαμώ τον εναλλακτισμό σας.
Γαμημένοι.
Γούσταρα πολύ.
Είχα καιρό έτσι.
Rock n' roll ρε.
Απρόβλεπτο και επικίνδυνο.
Δεν υπήρχε σκηνή.
Οι τρεις τους στο ίδιο ύψος με μας.
Ανάμειξη.
Είπαμε, ο καλλιτέχνης είναι μόνο το μέσο.
Έσκισαν, κράτησε λίγο.
Τέλος.

ο κουλτουριάρης



Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014

Αχ, Ντουρούτι


κάπου εδώ γύρω δεν είσαι;


Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι (14 Ιουλίου 1896-20 Νοεμβρίου 1936)


"Θα βρίσκομαι αόρατος παντού, θα βρίσκομαι παντού...όπου και αν γυρίσεις να κοιτάξεις. Όπου αγωνίζονται οι πεινασμένοι να βρουν να φάνε, θα'μαι και εγώ εκεί. Όπου κάποιος μπάτσος χτυπάει κάποιον άνθρωπο, θα'μαι και εγώ εκεί. Αν είναι όπως τα 'λεγε ο Κέισι, ε, θα 'μαι και εγώ μεσ' στη φωνή των οργισμένων ανθρώπων και...θα'μαι μεσ' στο γέλιο των παιδιών, σαν είναι πεινασμένα και ξέρουν πως το φαγητό είναι έτοιμο. Και όταν πια οι δικοί μας θα τρώνε απ' όσα οι ίδιοι ανάστησαν, και όταν πια θα ζουν μεσ' στα σπίτια που έχτισαν οι ίδιοι-ε, θα βρίσκομαι και εγώ εκεί."

Τζον Στάινμπεκ "Τα σταφύλια της οργής"





Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Απέναντι στην τέχνη ως καλογυαλισμένο προϊόν έτοιμο προς κατανάλωση

Το κείμενο που ακολουθεί υπάρχει, με κάποιες προσθήκες ακόμη, στα liner notes αυτού του album: http://www.discogs.com/AMM-Combine-And-Laminates/release/502260


Ο συγγραφέας του, ο περκασσιονίστας Eddie Prevost, ιδρυτικό μέλος των ΑΜΜ και ζηλωτής του συλλογικού αυτοσχεδιασμού, υπερθεματίζει για την ελευθερία, ακόμα και μέσα από τα λάθη, στην τέχνη και επιτίθεται στην κορπορατίστικη λογική στη μουσική.
Άφησα το κείμενο στα αγγλικά πιστεύοντας πως έτσι διατηρεί καλύτερα τις αιχμές του.

(...)The market technocratic religion may indeed deliver an increasingly sophisticated diet of material consumables, but the rub is that it demands obedience to the ever moving spirit of consumtion. Accept the goods and you must accept the rationale of their production: make-buy-consume-make. (...)
The machine will not work, and therefore not produce, if it is not engineered, maintaned and controlled in the precribed way. The idea of the perfectable object permeates our culture and even musicians become passive, naive and complementing cyphers for such socio-economic goals, by lending their lives to the realisation of "perfect" performances.
In this respect the problem of AMM is that a recording of a fluid, living, fragile and transient performance becomes fixed in vinyl. And, through repeated listenings maybe it too becomes a musical object with learnable sequences, anticipated movements and awaited resolutions. (...) And we connive uneasily with this contradiction because we want thw music to live beyond, to trancend, its living moment.(...)
One such is the tacit acknowledgement of potential failure at every music making moment. At the same time we know that so often failure is at the root of unlooked for success.It is as if the desire and design for success precludes other kinds of development that might arrive fortuitously: learnign to accept the results of a hand slip and being open enough to interpret and use what the mind might glimpse as a cloud interrupts the sun.
Of course many of the discoveries of science or expressions of art arrive, apparently, as much through accident as design. (...) But ultimately art defies such methods because it does not, cannot, look for specific results without damaging the very potency of the creative method. In the process of dismantling the known in the pursuit of the unknown we can only be, at best, in the twilight world of the controlled accident.



AMM-After Rapidly Circling The Plaza [Pt. 1]



AMM-Before Driving To The Chapel We Took Coffee With Rick And Jennifer Reed



Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2014

It's gonna rain




It's gonna rain: Θα βρέξει, στα αγγλικά (προφανώς)

It's gonna rain: Φράση που χρησιμοποιείται από ευαγγελιστές και λοιπούς κύρηκες του Θεού.Υποδηλώνει τη-βιβλική-οργή του θεού απέναντι στις αμαρτίες των ανθρώπων.

It's gonna rain: Παλιομοδίτικη φράση που υπόσχεται την Αλλαγή που έρχεται,πολιτική και κοινωνική. Σίγουρα ριζοσπαστική.

It's gonna rain: Ένα από τα τέσσερα τραγούδια στη συλλογή του σπουδαίου Steve Reich, Early Works.

Δεν θέλω να μιλήσω, όμως,  για αυτή τη συλλογή, που άλλωστε έχει κυκλοφορήσει χρόνια πριν, ούτε για τα κομμάτια της. Θέλω να γράψω μόνο για αυτό μια και πάντα κάνει γύρες στο μυαλό μου. Σε παλιότερη ανάρτηση εδώ είχα ξαναγράψει για τη Νέα Υόρκη στα 60's ως μια χωροχρονική ατέλεια στην πορεία αυτού του κόσμου προς τον απόλυτο ολοκληρωτισμό-όποιο όνομα και αν του δώσουμε.
Ριζοσπαστικότητα, αυθάδεια, εναντίωση στους θεσμούς, αντικουλτούρα, δημιουργία. Φυσικά και όλα αυτά (και πόσα ακόμα) εκφράστηκαν στην τέχνη των ανθρώπων εκεί. Τι στο διάολο άλλο θα μπορούσε να είναι η τέχνη, και δη η μουσική που ζει και αναπνέει μέσα στην καθημερινότητα μας, παρά γέννημα των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών που βιώνουμε και αλληλεπιδρούμε με αυτές;
Η ένταση αυτού του χωροχρονικού στρόβιλου επηρέασε τότε, και τον φαινομενικά απολιτίκ Reich. Παίρνοντας τη φράση αυτή από ένα παραληρηματικό μονόλογο ενός Brother Walter, τη λουπάρει, με τα πρωτόγονα μέσα της εποχής, δημιουργώντας με την υστερότερη λογική του hip-hop μια επανάληψη της φράσης η οποία σε βάζει σε μια trance κατάσταση, την ίδια ώρα που ηχητικά.δημιουργεί κάτι εντελώς νέο. Αυτή η επαναληπτικότητα λειτουργεί άλλοτε ανακουφιστικά, άλλοτε ως μια υπόνοια: κοινός παρονομαστής η Αλλαγή που έρχεται. Θα βρέξει. Και η βροχή θα είμαστε εμείς, όλοι εμείς που τη χρειαζόμαστε και τότε κανείς δεν θα μας σταματά, θα είμαστε σαν τις σταγόνες της. Πάρα πολλοί αλλά και ένα. Και όλα θα είναι εφικτά τότε. Όλα.
Σε ένα άλλο κομμάτι της ίδιας συλλογής, το Come out, o Reich λουπάρει τον  έγχρωμο Daniel Hamm που συμμετείχε στην ταξική εξέγερση του Harlem στη Νέα Υόρκη το 1964. Η φράση είναι (απευθυνόμενος προς τους μπάτσους που ήθελαν να τον συλλάβουν, ενώ αυτός ζητούσε χτυπημένος να πάει σε νοσοκομείο) "i had to open the bruise up and let some of the bruise blood, to show them"
Πρέπει, όλοι, να δείξουμε τις πληγές μας για να πειστούμε;

Steve Reich-It's gonna rain https://www.youtube.com/watch?v=vugqRAX7xQE



Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2014

Διάβασε τον Ισοκράτη γελοίε ελληνάρα ρατσιστή



Η πόλις ημών [...] το των Ελλήνων όνομα πεποίηκεν μηκέτι του γένους, αλλά της διανοίας δοκείν είναι, και μάλλον Έλληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας ή τους κοινής φύσεως μετέχοντας.

Ισοκράτης

Από τον Πανηγυρικό του: "Η πόλη μας [...] έκανε το όνομα των Ελλήνων να χρησιμοποιείται όχι ως προσδιορισμός της καταγωγής, αλλά του καλλιεργημένου πνεύματος και να ονομάζονται περισσότερο Έλληνες εκείνοι που έχουν τη δική μας παιδεία παρά εκείνοι που ανήκουν στην ίδια φυλή με εμάς".

Γκε γκε;

Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2014

Ten freedom summers



Αντιγράφω από το site που-είπαμε-θα βγει στο προσκήνιο σύντομα.

Προσπαθώντας να παρακολουθώ τις μουσικές που με ενδιαφέρουν, βρίσκομαι συνεχώς  στο ενδιάμεσο δύο άκρων. Από τη μια βρίσκεται η, συχνά μονόχνωτη, ολοκληρωτική προτίμηση του αναρχικού και ελευθεριακού χώρου προς μια-καθ'υπερβολή- μεταμοντέρνα αποκλειστικά στρατευμένη τέχνη και από την άλλη η απολιτίκ στάση, από διοργανωτές και κοινό, με την οποία πλαισιώνουν μουσικές που μόνο τέτοιες δεν ήταν.
Αυτή η διελκυστίνδα με κουράζει και, ακόμα χειρότερα, απονοηματοδοτεί συχνά τις πίσω σελίδες (για να χρησιμοποιήσω και μια φράση του πάλαι ποτέ εκφραστή της αντικουλτούρας Dylan) της ριζοσπαστικής τέχνης. Κάτι ανάλογο έζησα και χθες 1/11 στη Στέγη.
Ο πυρήνας της όλης κουβέντας, βέβαια, ήταν και είναι η μουσική. Ο Wadada Leo Smith, αφροαμερικανός με μεγάλη ιστορία πίσω του στο χώρο του αυτοσχεδιασμού και της τζαζ και έχοντας το παράσημο της συμμετοχής στην A.A.C.M. (Association for the Advancement of Creative Musicians) τη δεκαετία του '60, δεν είναι κανένας τυχαίος και δεν θα μπορούσα να χάσω την ευκαιρία να τον δω.Το κουαρτέτο του ( τρομπέτα,ντραμς, μπάσο και πιάνο) με εκπληκτικό interplay επί σκηνής ισορροπούσε μεταξύ του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού και μιας οργανωμένης ελευθεριακότητας. Ο ίδιος ο Smith είχε και τον ρόλο ενός conductor, δίνοντας φανερά, όμως, τη δυνατότητα στους μουσικούς να κάνουν το δικό τους.Ναι, ήταν φανταστικοί. Η θεματική των προβολών μαζί με τη μουσική ήταν τα 10 formative χρόνια του Smith από το '54 έως το '64 όταν η καθημερινή πάλη των αφροαμερικανών για τα αυτονόητα τον σημάδεψε και τον καθοδήγησε.
Κάπου εδώ ξεκινούν τα προβλήματα. Ο αποστειρωμένος χώρος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών (του Ιδρύματος Ωνάση βεβαίως-βεβαίως) αποτελεί τα τελευταία χρόνια το μοναδικό χώρο, σε μια πόλη 4 εκατομμυρίων, για να δεις διαφορετικές μουσικές-ειδικά αν έχεις τη λόξα του αυτοσχεδιασμού και του πειραματισμού. Όντας αυτά τα δύο είδη καίριοι συντελεστές της αντικουλτούρας, πλέον μιλάμε για την πλήρη απονοηματοδότηση. Είναι εντελώς παράδοξο ο συμπαθέστατος Smith (ο οποίος λειτουργώντας εντελώς εκτός των καθιερωμένων, έπιασε κουβέντα με όλους μας στο τέλος) να θέλει να μιλήσει για την πάλη των δικών του (και τη δική του βέβαια) έχοντας ως πρώτο χορηγό την πρεσβεία των Η.Π.Α.
Ο έλεγχος της κουλτούρας αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, την προσπάθεια του συστήματος να εξασφαλίσει τη στήριξη και αυτών των opinion makers μέσα στην κοινωνία. Βλέποντας συναυλίες στον ντιζαϊνάτο και στυλιζαρισμένο χώρο της Στέγης όπου όμορφες κοπέλες σου λένε που μπορείς και που δεν μπορείς να πας, μου θυμίζουν πως αυτός ο έλεγχος, όπως και σε άλλα κομμάτια της ζωής μου, είναι ασφυκτικός.
Παντελώς ανιστόρητο για τέχνες που κάποτε βρόμαγαν ριζοσπαστικότητα.

ο κουλτουριάρης

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Άσε λοιπόν τα βότσαλα και μην τ' ανασκαλεύεις



(...) είναι αυτοί που εγώ πασχίζω πάντοτε για το καλό τους
που μου κάνουν ίσια ίσια το χειρότερο κακό
ναι το 'χω βάλει αυτό βαθιά μέσα στο νου μου και το ξέρω
άσε λοιπόν τα βότσαλα και μην τ' ανασκαλεύεις
σωστό δεν είναι σε σπίτι ποιητών θρήνοι ν' ακούγονται
δεν μας αρμόζουν τέτοια.

Σαπφώ

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2014

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2014

Και 'συ μιλάς για κάτι πράματα μικρά




Kobane, αγώνας για την υπεράσπιση της ελευθερίας

Το καπιταλιστικό σύστημα είχε και έχει τη δυνατότητα και τα μέσα να επιβάλλεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους στις τάξεις που εκμεταλλεύεται καθώς και στο σύνολο της κοινωνίας.  Κατά την περίοδο της σύγχρονης και τρέχουσας καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης υπό την ιδεολογική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού (κάπου από το 1970 και μετά), οι καπιταλιστές κατάφεραν να εξουδετερώσουν τον εργατικό ανταγωνισμό όχι μόνο στρατιωτικά, αλλά και ιδεολογικά, όπου η ήττα ήταν, θα λέγαμε, συντριπτική.
Ο Καπιταλισμός έπεισε και επέβαλλε για άλλη μια φορά την αφήγηση του για τον κόσμο. Οι απόστολοί του κήρυτταν τον λόγο του Θεού-Χρήμα σε κάθε γωνιά του πλανήτη• η ιστορία τελείωσε έλεγαν1, το ίδιο και η εργασία2- την χρειαζόμαστε όλο και λιγότερο. Η εργατική τάξη ‘’εξαφανίστηκε’’, οι αρνήσεις των πληβείων και ο εργατικός ανταγωνισμός  μετατράπηκαν σε καρικατούρες διεκδικήσεων για τα ‘’ανθρώπινα δικαιώματα’’ ή τα ‘’δικαιώματα του πολίτη’’ κ.ο.κ.

Οι μεγάλες αφηγήσεις και τα σοσιαλιστικά οράματα για μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης που προέκυψαν απ’ τα επαναστατικά γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος, άρχισαν να φθίνουν και να χάνουν οποιαδήποτε αίγλη και νόημα στους καιρούς που η κατανάλωση και η δυνατότητα για κοινωνική ανέλιξη θέριζε συνειδήσεις.

Ο καπιταλιστικός παράδεισος, βέβαια, κράτησε πολύ λίγο και σήμερα, ύστερα από 5 χρόνια επίσημης ‘’οικονομικής κρίσης’’ η κοινωνική/ταξική ειρήνη φαντάζει η ίδια μια καρικατούρα του εαυτού της. Νέες πληβειακές αντιστάσεις αναδύθηκαν και αναδύονται σε παγκόσμιο επίπεδο και θα συνεχίσουν να εμφανίζονται εκεί που ...φαινομενικά όλα δουλεύουν ρολόι.

Ωστόσο, δεν θα μπορούσε ποτέ κανείς να φανταστεί πως εν έτει 2014, με το παγκόσμιο εργατικό κίνημα να προσπαθεί να συνέλθει απ τα διαδοχικά σοκ της ιστορικής ήττας, θα αντικρίζαμε φωτογραφίες σαν την παραπάνω να μας θυμίζουν (μέσα απ την ιστορία) αλλοτινές εποχές. Τότε που ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή και αξιοπρέπεια ήταν η καθημερινή συνήθεια και  πρακτική των εργατών όλου του κόσμου. Η αντίσταση των Κουρδισών μαχητριών στο Kobane είναι σημαντική και ήδη ιστορική από πολλές απόψεις. Κάτι παρόμοιο, ιστορικά, ίσως να είναι οι αναρχικές Mujeres Libres3(Ελεύθερες Γυναίκες) που συγκροτήθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν την εποχή της Ισπανικής Επανάστασης του 1936 όταν ο εργατικός ανταγωνισμός άγγιζε το ζενίθ του.

Σαφώς οι συνθήκες είναι παντελώς διαφορετικές από αυτές του ‘36, και λόγω της διαφορετικής ιστορικής εποχής αλλά και της απίστευτης περιπλοκότητας των ανταγωνιστικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Παρ’ όλα αυτά το γεγονός πως η αντίσταση των επαναστατριών και επαναστατών ενάντια στο ISIS, λαμβάνει χώρα σε μια πόλη της αυτόνομης περιοχής της Rojava, στο δυτικό Κουρδιστάν,  όπου έχει συντελεστεί και συντελείται μια επαναστατική διαδικασία4, στη σκιά της μέχρι τώρα ιστορικής αφήγησης (μόλις το καλοκαίρι που μας πέρασε καταφέραμε να μάθουμε το οτιδήποτε για αυτό), αποτελεί γεγονός αξίας που, ενώ είναι δύσκολο να εκτιμηθεί καθώς εξελίσσεται η πολιορκία της πόλης του Kobane (το παρόν γράφεται την ώρα που η αντίσταση μπαίνει στην 30η ημέρα), είναι δυνατόν να αντρέψει την οπτική της ήττας που κατατρώει όσους οραματίζονται μια άλλη κοινωνία αλλά και τα κυρίαρχα μοντέλα κοινωνικής ιεραρχίας (το αντάρτικο γυναικείο τμήμα YPJ-Womens Protection Unit μετρά χιλιάδες επαναστάτριες που πήραν τα όπλα).

Κοινώς, η Arin Mirkan6, η επαναστάτρια του YPJ που θυσιάστηκε στην άμυνα τουKobane όταν προκειμένου να μην πέσει ζωντανή στα χέρια του ISIS ανατινάχτηκε σκοτώνοντας πολλούς τζιχαντιστές,  βροντοφωνάζοντας έτσι πως «Εχθρός μας είναι όποιος αντιτίθεται στις κατακτήσεις της επανάστασης», κατέστησε ξεκάθαρο προς κάθε ενδιαφερόμενο πως καμιά ιστορική ήττα δεν είναι μόνιμη και παντοτινή, καμιά κυριαρχία δεν θα στέκεται αιώνια πάνω απ’ τα κεφάλια των καταπιεσμένων. Τουλάχιστον, μέχρι αυτοί να το πάρουν απόφαση και να οργανωθούν προς την υπεράσπιση και τη δημιουργία μιας κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας, ότι ακριβώς κάνουν οι Κούρδισες και οι Κούρδοι επαναστάτες.


Arin Mirkan

Σημειώσεις

1: Φράνσις Φουκουγιάμα, Το τέλος της Ιστορίας
2: Τζέρεμι Ρίφκιν, Το τέλος της εργασίας και το μέλλον της
3: Muheres Libres: Free Women of Spain, Libcom.org
4: The new PKK: unleashing a social revolution in Kurdistan, Roarmag.com 
    The experiment of West Kurdistan (Syrian Kurdistan) has proved that people can make changes, Αnarkismo.net
5: Hope and despair grips Kurds as Kobanê continues to resist, Roarmag.com ( επίσης το παρών γράφεται την ώρα που η αντίσταση στο Kobane μπαίνει στην 30η ημέρα)



Songs for Kommeno







Αναδημοσιεύω από ένα site που θα βγει φόρα-παρτίδα σύντομα.




Γλώσσα, κουλτούρα, Γερμανία, έγραφε στα γερμανικά το πανό δίπλα στη σκηνή. Κοινώς εδώ που ήρθατε (έστω με ελεύθερη είσοδο) θα φάτε και λίγη προπαγάνδα στη μάπα.
Η συναυλία στο Γκαίτε, όπως κάθε διάδραση τέχνης-κοινού εγείρει πολλά ζητήματα αισθητικής, πολιτικής αλλά και κοινωνικής σημασίας πολύ πέρα από το εύκολο δίπολο τέχνη=διασκέδαση.
Πόσο μάλλον όταν, στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η διάδραση λαμβάνει χώρα σε ένα από τα προπύργια της γερμανικής προπαγάνδας στην Ελλάδα, το Ινστιτούτο Γκαίτε, και είναι μοστραρισμένη με το λούστρο του αντιφασισμού, ενός αντιφασισμού, βεβαίως-βεβαίως, που, κατ' επιθυμία των διοργανωτών μπορεί να ειδωθεί μόνο μέσα από το πρίσμα ενός αφελούς ουμανισμού.
Υπάρχει, εννοείται, και το μουσικό κομμάτι της υπόθεσης. Ο Gunter Sommer,από τους σημαντικότερους ευρωπαίους περκασιονίστες στο χώρο του αυτοσχεδιασμού και της τζαζ, ήρθε σε επαφή με το χωριό Κομμένο μετά από πρόσκληση να παίξει εκεί. Φτάνοντας εκεί έγινε κοινωνός των θηριωδιών των Ναζί κάποια χρόνια νωρίτερα (για αυτά μπορείς να διαβάσεις αλλού στο διαδίκτυο) και αποφάσισε να κάνει μουσική όσα αισθάνθηκε. Αυτά τα κομμάτια παρουσίασαν στο Γκαίτε στις 14/10. Μια χαρά ήταν. Ο ίδιος ο Sommer, καθοδηγούσε μια μπάντα από πολύ αξιόλογους μουσικούς-  το γιαλί-ταμπουρά του Βούλγαρη σε πήγαινε ανατολικά, το κλαρινέτο του Φλώρου Φλωρίδη σε τοποθετούσε κάπου στα βουνά της Ηπείρου-παλινδρομώντας μεταξύ ανατολής και δύσης, από το swing και το ροκ μέχρι τα ηπειρώτικα πανηγύρια και την τζαζ. Μοναδική παραφωνία (και η επιλογή της λέξης δεν είναι τυχαία...) η συμμετοχή της Σαββίνας Γιαννάτου, η οποία με τους μη-λεκτικούς λαρυγγισμούς της απλά βρισκόταν εκεί, μη σου πω με ενοχλούσε κιόλας. Κρίμα γιατί είναι συμπαθέστατη και αξιόλογη.
Περάσαμε όμορφα; Ναι, αμέ. Κατά τ' αλλα; Τι 'χες Γιάννη, τι'χα πάντα. Αποστείρωση (λέγε με Γκαίτε), ουμανισμός (όλοι αδέρφια είμαστε) και προπαγάνδα.
Δεν μπορώ να κατηγορήσω τους μουσικούς για αυτό, οι καταστάσεις δεν είναι ποτέ μαύρο-άσπρο.
Αλλά στο τέλος φοβήθηκα πως θα φωνάξουμε ζήτω η συναδέλφωση των-αταξικών-λαών τραγουδώντας το Deutchland über alles.

ο κουλτουριάρης

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

L όπως Learner



Όταν συμβαίνει η, κατά Feyerabend, αλλαγή παραδείγματος κοίτα να είσαι έτοιμος.Τουλάχιστον κάντο, συνειδητά ή ασυνείδητα.


Είναι παράξενο να μιλώ για μια ταινία που βγήκε δύο χρόνια πριν.
Παράξενη είναι η ίδια η ταινία, οπότε πάω με τα νερά της. Ψάχνοντας για το L, βρήκα από διθυράμβους μέχρι θάψιμο. Fair enough, μεταξύ των δύο άκρων κινήθηκα και εγώ. Όταν τη πρωτοείδα μου είχε αφήσει την πικρή εντύπωση μιας χρυσής μετριότητας, είχα, ακόμα-ακόμα, δυσκολευτεί να πιάσω την, εμφανέστατη είναι η αλήθεια, αλληγορία της. Μετά κατάλαβα.
Όλος ο κόσμος του πρωταγωνιστή είναι το αυτοκίνητο του. Εκεί ζει, εργάζεται, τρώει, σκέφτεται, δεν ξέρω εάν ελπίζει. Τακτοποιημένα, συμβατικά και προγραμματισμένα. Τα μάτια του μοιάζουν άδεια.Από τι; Όπως το πάρει κανείς.
Χρησιμοποιώ αυτή την ταινία γιατί η αλληγορία της με αγγίζει σε βαθύτατα προσωπικό επίπεδο. Στην ουσία δεν επιθυμώ να μιλήσω, απαραίτητα, γι'αυτήν. Όταν ο πρωταγωνιστής, φανταστικός ο Σερβετάλης με μινιμάλ εκφραστικά μέσα, συνειδητοποιεί, μέσα από γεγονότα πρώτα εξωτερικά αλλά και εσωτερικά- ότι η αλλαγή επίκειται και είναι αναπόφευκτη δεν διστάζει.
Γαμώτο, δεν μ' αρέσουν οι παραπάνω σειρές, βαριέμαι και να τις σβήσω. Εντάξει, γάμησε το, δεν μου βγαίνει. Συνεχίζω όπως-όπως. Η μετάβαση από τον κόσμο του αυτοκινήτου στον κόσμο της μηχανής είναι επίπονη. Ο ίδιος καίει το σώμα του (εδώ το σωματικά επίπονο) στην εξάτμιση της μηχανής για πολλή ώρα, σε μια πράξη μύησης. Ας μυηθούμε και εμείς στη προσπάθεια να αλλάξουμε, μας λέει.Θα πονέσει, μας λέει.
Άντε όλα λιανά τα έκανα. Ψυχρά πλάνα,χωρίς χρονικές αναφορές την ώρα που αυτός καίει το πόδι του στην εξάτμιση της μηχανής. Μήπως καίει και όσα δεν του αρέσουν πάνω του; Δεν ξέρω, λέω εγώ τώρα.
Ψάχνοντας φωτό για ν' ανεβάσω εδώ, έπεσα στην εικονιζόμενη.Μια εικόνα χίλιες λέξεις,δεν έχω τόσες, είναι λιγότερες: "Τρέξε σαν τον άνεμο, όπως είσαι, με τα αίματα στο πρόσωπο σου,μη σταματάς πουθενά, μέχρι την άκρη του κόσμου, την άκρη του μυαλού σου. Μάθαινε, πόνα, σκέψου και μη φοβάσαι, προχώρα".

Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2014

Γροθιές στους τοίχους

μόνος εναντίον ποιων;

Τη θυμάμαι πάντα αυτή τη σκηνή. Πως να την ξεχάσω άλλωστε; Για την αγαπημένη μου ταινία μιλάω.Ο Ντε Νίρο, ως Τζέηκ Λα Μόττα, βρίσκεται για πρώτη φορά στο κελί μιας φυλακής. Ο αμαρτωλός που κρίθηκε από τον μεγαλύτερο αμαρτωλό όλων, την εξουσία. Το ξέρει, όμως, φταίει, η σκοτεινή του πλευρά νίκησε τη φωτεινή ( ο φακός παίζει συνέχεια με το αχνό φως που μπαίνει απ' ένα μικρό παράθυρο) ο πρωταγωνιστής κινείται συνέχεια μεταξύ σκιάς και φωτός ακόμα και στο μικρό κελί.
Μήπως αυτό το μικρό κελί είναι το μυαλό μας; Μήπως η κοινωνία και ο τρόπος που επιλέγουμε να την αντιμετώπισουμε;  Όταν κάνεις μια ταινία για τη φυλακή,θα εστιάσεις στα άτομα, στα πρόσωπα και στα μάτια. Θα κοιτάξεις μέσα τους γιατί έξω δεν μπορείς, όπως δεν μπορούν και αυτά, μια και κάποια στιγμή όσοι εξουσιάζουν αποφάσισαν πως για ένα σωρό διαφορετικές αιτίες, η "ποινή" πρέπει να είναι η στέρηση του πολυτιμότερου αγαθού μετά την ίδια τη ζωή, της ελευθερίας.
Ο σκηνοθέτης της ταινίας, David Mackenzie, μας είχε ήδη δείξει από το σπουδαίο (και αγαπημένο μου) Young Adam πως ξέρει να μιλήσει για τους λιγότερο γκλα-μουράτους με οικονομία και λιτότητα. Το κάνει και εδώ. Δεν θα μιλήσω για τις ερμηνείες ονομαστικά, αυτές είναι θαυμάσιες.Τόσο που με κάνουν να αναρωτιέμαι εάν ο επαγγελματισμός είναι, εν τέλει, πάντα κάτι κακό.
Σε κάποιες στιγμές, ίσως, μου έλειψε λίγο παραπάνω νεύρο από το φακό. Λεπτομέρειες μια και σε κρατάει καρφωμένο στη θέση σου.Μια από τις μεγάλες νίκες της ταινίας, όμως, είναι η ίδια η φυλακή. Πως χωρίς ποτέ να δηλώνει κάτι ξεκάθαρα, χωρίς μεγαλοστομίες (πόσες τέτοιες δεν έχουμε δει σε αντίστοιχες ταινίες;) κάθε πλάνο συντείνει προς μια κατεύθυνση: η καθημερινή διαστρέβλωση της ηθικής και του καλού μέσα στη φυλακή, μέσα στην ίδια την κοινωνία τελικά. Εκτός εάν νομίζεις πως η φυλακή διαφέρει από την κοινωνία...
Το τέλος της με συγκλόνισε. Όταν το τουρνικέ της εισόδου γυρίσει, εσύ μπορείς να εξαφανιστείς πίσω του, ξανά μέσα στη φυλακή σου, μπορεί και να στρίψεις μαζί του προς τα έξω. Πολλοί θέλουν να σε βάλουν μέσα, εσύ πολέμα να μείνεις έξω. Πολέμα με 'σένα και αυτούς.